در علم طب بیماری های مهمی وجود دارند که علائم خود را بسیار دیر و در مراحل انتهایی بیماری ظاهر می کنند به گونه ای که فرد زمانی متوجه بیماری خود می گردد که فرصت زیاد و مغتنمی را برای درمان از دست داده است. این در حالی است که در این بیماری ها تشخیص زودرس و در پی آن درمان زودرس بیماری، کلید و رمز موفقیت در بهبود بیمار است بگونه ای که هر چه این تشخیص و درمان به تأخیر بیافتد احتمال بهبود بیمار حتی با وجود درمان کمتر خواهد بود (مانند بسیاری از سرطان ها). اين مسئله در مورد بسياري از بيماري‌هاي ديگر هم صادق است. محققان مي‌گويند: “اگر مردم آزمايش‌هاي غربالگري سرطان را انجام دهند، مي‌توان از نيمي از مرگ‌هاي ناشي از سرطان جلوگيري كرد.” بنابراین یکی از فواید چکاپ تشخیص زودرس بیماری، امکان پذیر نمودن درمان هر چه بهتر و مؤثرتر بیماری است.
از طرف دیگر در بسیاری از بیماری ها تشخیص زودرس در مراحل اولیه بیماری در حین چکاپ و شروع اقدامات درمانی مانع از پیشرفت بیماری به مراحل انتهایی خواهد شد به گونه ای که کارایی و تاثیر این پیشگیری بسیار بیشتر و البته بسیار کم هزینه تر از درمان مراحل انتهایی و عوارض ناشی از بیماریست (مانند بسیاری از بیماری های قلبی، عروقی، پوکی استخوان و …).
